Historia powstania Zespołu Szkół w Żarkach
Już w kwietniu 1945 roku, a więc wkrótce po wyzwoleniu miasta powstał Społeczny Komitet, którego celem było uzyskanie zgody władz województwa Katowickiego na założenie w Żarkach szkoły średniej. Starania Komitetu, które poparła Gminna Rada Narodowa zostały zwieńczone sukcesem. Od września tegoż roku 120 uczniów rozpoczęło naukę w nowo założonej szkole. Początkowo była to filia Państwowego Liceum i Gimnazjum Męskiego w Zawierciu. Szkołę umieszczono czasowo na pierwszym piętrze budynku Szkoły Podstawowej.
Już od września 1946 roku szkoła stała się samodzielną placówką pod nazwą Państwowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne w Żarkach i znalazła lokum w prywatnym budynku „pałacowym” pana Białasa przy ulicy Myszkowskiej. W tym czasie struktura organizacyjna szkół średnich przedstawiała się następująco: gimnazjum – miało klasy od I do IV. Po ukończeniu IV klasy otrzymywało się świadectwo małej matury. Dalszym etapem edukacji było liceum z klasami od I do II, a po jego ukończeniu otrzymywało się świadectwo dojrzałości. Nasze Gimnazjum i Liceum w 1946 r. miało dwie klasy I, dwie II i jedną III. Razem uczyło się 154 uczniów pod kierunkiem 9 nauczycieli. W styczniu 1947 roku nadano mu imię Tadeusza Kościuszki. Posiadało wówczas bibliotekę liczącą 510 tomów, internat żeński i męski, boisko do gry i gospodarstwo rolne.
Ze względu na prowadzoną w Liceum naukę przysposobienia rolniczego zaistniała potrzeba zdobycia obszarów nadających się na poletka doświadczalne. Po długich staraniach uzyskano dzierżawę majątku byłego właściciela ziemskiego Jaszkierda – przy ulicy Myszkowskiej o powierzchni ok. 19 ha. W ówczesnym Liceum działały: drużyna harcerska, koło PCK, spółdzielnia uczniowska, orkiestra, chór, kółko teatralne i nauka gry na pianinie. Uruchomiono Liceum dla osób pracujących, gdzie zajęcia odbywały się w godzinach popołudniowych. Rok szkolny 1948/1949 przyniósł reorganizację oświaty. W miejsce liceum i gimnazjum utworzono wyłącznie liceum z klasami VIII – XI i wprowadzono przedmioty pedagogiczne, a absolwenci uzyskali prawo nauczania w szkołach podstawowych. Budynek obecnego Liceum oddano do użytku w 1953 roku. Rok szkolny 1967 – 68 przyniósł kolejną reformę szkolnictwa. Do szkół podstawowych wprowadzono klasę VIII, natomiast licea od tej chwili miały klasy I – IV. Pierwszy zjazd absolwentów Liceum odbył się 15 listopada 1969 roku. Wzięło w nim udział 210 absolwentów i 30 nauczycieli. W 1984 roku powstał Zespół Szkół, w skład którego wchodziły: Liceum Ogólnokształcące, Studium Nauczycielskie, a później również Liceum Zawodowe. W 1990 roku uruchomiono Liceum Handlowe, a w 1996 Technikum Hotelarskie. Od września 1996 roku decyzją Kuratora Oświaty w Częstochowie do Zespołu Szkół została przyłączona Szkoła Zawodowa. We wrześniu 1995 roku odbył się drugi zjazd absolwentów z okazji 50 lecia Liceum, w czasie którego absolwenci przekazali nowy sztandar dla szkoły.
W 1997 roku z funduszy Kuratora Oświaty w Częstochowie przy wsparciu finansowym Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki w Warszawie, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Częstochowie, Komitetu Rodzicielskiego oraz pomocy rzeczowej Zarządu Miasta i Gminy w Żarkach oddano do użytku wielofunkcyjny pawilon sportowy. Staraniem dyrekcji i absolwentów kolejny zjazd został zorganizowany w 2000 roku, w rocznicę 50 lecia pierwszej matury i 55 lecia szkoły. Pierwszą grupę młodzieży, która została objęta nową reformą szkolnictwa przyjęto do Zespołu Szkół w 2002 roku. W bieżącym roku przystąpi ona do nowego, zreformowanego egzaminu maturalnego – wewnętrznego i zewnętrznego. W 2004 roku dyrektorem Zespołu Szkół w Żarkach została mgr Janina Cuglewska – absolwentka i dotychczasowa nauczycielka języka polskiego naszej szkoły.
We wrześniu 2005 roku planowany jest kolejny zjazd absolwentów – tym razem organizowany z okazji 60 lecia szkoły, na który dyrekcja szkoły oraz grono pedagogiczne serdecznie zaprasza absolwentów szkoły. Liczymy na przychylność wszystkich absolwentów i ich niezawodne przybycie na uroczystości. We wrześniu 2005 roku odbyło się kolejne już spotkanie absolwentów naszej szkoły. Powtórnie odżyły wspomnienia związane z latami spędzonymi w murach Liceum.
Jako stale rozwijająca się placówka nawiązaliśmy współpracę-wymianę międzyszkolną ze szkołą średnią w Oranienburgu (w październiku 2006 r. grupa polskiej młodzieży była w Niemczech, zaś kwiecień 2007-to miesiąc rewizyty). We wrześniu 2007 w Zespole Szkół w Żarkach przebywała 14 osobowa grupa młodzieży z Niemiec wraz z 6 opiekunami. Młodzi Joannici spotkali się z młodzieżą , razem pracowali nad projektem w ogrodzie botanicznym oraz na terenie szkoły pod kierownictwem mgr Stanisława Kasparka. Goście wraz z naszą młodzieżą zwiedzali Kraków, Oświęcim, Częstochowę. Odbyła się również wycieczka integracyjna do Mirowa i Bobolic z udziałem dzieci ze Środowiskowego Domu Samopomocy w Żarkach. 30 września – na zakończenie projektu odbyło się nabożeństwo ekumeniczne, któremu przewodniczyli: pastor Ulrich Radke i ks. proboszcz Jan Wajs.
Szkoła posiada bardzo dobrą bazę sportowo-rekreacyjną, pracownie multimedialne, ogród botaniczny, gdzie młodzież pogłębia swoją wiedzę i umiejętności z wykorzystaniem najnowszej techniki i metod nauczania. Realizujemy różne projekty dzięki którym uczniowie mogą zaprezentować swoje zdolności i zainteresowania. Od 2006 r. przygotowywane są projekty związane ze współpracą międzynarodową. W 2006 roku jest to projekt: 1) Comenius-„Uczenie się przez całe życie” „Piłeś – nie jedź”. Na roboczym spotkaniu w grudniu 2007r. we Włoszech dopracowano szczegóły tegoż projektu .Szkołami partnerskimi są szkoły z : Wielkiej Brytanii, Francji, Grecji, Włoch, Hiszpanii, Litwy, Austrii, Belgii i Rumunii. 2) e Twinning- „Jak możecie zmienić nasz świat” – -„Odkryjcie nasz region” Tu szkoły partnerskie to szkoły ze Znojno ( Republika Czeska) oraz Yzeune (Francja). Co dwa lata organizujemy Ogólnopolski Konkurs pod hasłem „Rodzina-najcenniejszym dobrem ludzkości”. W roku ubiegłym finał odbył w lipcu, kolejny przewidujemy na czerwiec/lipiec 2009r. W listopadzie 2005 i 2006 roku nauczyciele informatyki i języka polskiego uczestniczyli w seminariach pt.” Kultura i historia Żydów Polskich” w Izraelu. Nawiązano nowe kontakty, które przyczynią się do wzbogacenia warsztatu pracy nauczycieli i przybliżą najnowszą historię z dziejów Polsko-Żydowskich.
Uczniowie naszej szkoły cyklicznie biorą udział w konkursie organizowanym przez Fundację Shalom. Młodzież pisze prace pod ogólnym tytułem „Historia i kultura Żydów w Polsce”, a następnie wysyła je do Warszawy do siedziby Fundacji. Uczennica która w 2006 r. napisała pracę pt.” Historia Żydów żareckich podczas II wojny światowej” otrzymała wyróżnienie dla siebie i szkoły. Absolwenci naszej szkoły osiągają wiele sukcesów i piastują wysokie i odpowiedzialne stanowiska na terenie miasta, powiatu i województwa. Godnie reprezentują nasz kraj poza granicami wyróżniając się wysoką kulturą i uznaniem.